WeMe’s kindergarteners
Έχοντας γιορτάσει τις 100 μέρες σχολείου, κι έχοντας πια πετύχει μερικούς από τους στόχους που είχαμε θέσει στην αρχή της χρονιάς για την ομάδα των νηπίων, θα θέλαμε να μοιραστούμε μερικές σκέψεις όσον αφορά τον τρόπο που τα παιδιά συμμετέχουν στη μάθηση.
Σε μία βόλτα μας στη γειτονιά, τα παιδιά εντόπισαν και φωτογράφησαν γράμματα ή εικόνες που τους θύμισαν γράμματα. Εκτυπώσαμε έτσι, το αλφαβητάρι της τάξης μας.Τα παιδιά χρησιμοποιούν το αλφαβητάρι μας καθημερινά, για να αντιγράψουν γράμματα, να σχηματίσουν λέξεις, με μολύβι, μαρκαδόρο, τουβλάκια ή όποιο υλικό τραβήξει το ενδιαφέρον τους.
Αυτός λοιπόν, ήταν ένας από τους στόχους μας, Να συμμετέχουν τα παιδιά στη μάθηση. Να εξερευνούν τον κόσμο γύρω τους και να χειρίζονται υλικά. Με αυτό κατά νου, ας μιλήσουμε για το πως δουλεύουμε με τα παιδιά .
Ένα παιδί πρέπει να έχει έναν λόγο για να μάθει μία έννοια, να μάθει να αναγνωρίζει γράμματα ή να γράφει αριθμούς. Η συμπλήρωση ενός φύλλου εργασίας δεν αποτελεί πάντα έναν επαρκή λόγο για ένα παιδί. Αντίθετα, η παροχή δραστηριοτήτων που συνδέονται με την πραγματική ζωή τους δίνει στα παιδιά λόγο για να μάθουν, δίνει ενθουσιασμό και περιέργεια.
Τα περισσότερα παιδιά προσχολικής και νηπιακής ηλικίας είναι αυτά που περιγράφει ο Piaget ως προ-λειτουργικό στάδιο της γνωστικής ανάπτυξης. Σε αυτό το στάδιο, τα γράμματα και οι αριθμοί δεν σημαίνουν και πολλά συνήθως σε παιδιά έως 6 χρονών. Αυτά τα παιδιά χρησιμοποιούν συγκεκριμένα και όχι αφηρημένα σύμβολα για νακαταστάσεις και ιδέες.
Οι εκπαιδευτικοί συμφωνούν ότι η ανάγνωση, γραφή και αριθμητική είναι αναμφισβήτητα σημαντικές δεξιότητες για ένα παιδί. Το ερώτημα είναι πώς και πότε πρέπει να μάθουν. Ο γραμματισμός βασίζεται ουσιαστικά στην ιδέα ότι τα παιδιά μαθαίνουν να τον κατακτούν, καθώς έρχονται σε αυτόν, πολύ περισσότερο απ΄ότι πάει ο γραμματισμός σε αυτά.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους οι δάσκαλοι εμπνέουν τα παιδιά να συμμετάσχουν σε ουσιαστικές δραστηριότητες που υποστηρίζουν την ανάπτυξη του γραμματισμού τους.Όταν τα παιδιά εκφράζονται μέσα από το σώμα, τα λόγια τους και τη χρήση των υλικών, αναπτύσσουν ικανότητες για ολοένα και πιο πολύπλοκη επικοινωνία. Οι ευκαιρίες διερεύνησης υλικών υποστηρίζουν τη δημιουργικότητα, την επίλυση προβλημάτων και ενισχύουν λογικομαθηματικές δεξιότητες.Το περιβάλλον λειτουργεί ως ο τρίτος δάσκαλος, παρέχοντας αυθεντικές εμπειρίες για τα παιδιά να παίζουν, να μαθαίνουν και να αναπτύσσονται.Στο περιβάλλον υπάρχουν υλικά τα οποία είναι ένας τρόπος για τα παιδιά να εισέλθουν στον γραπτό κόσμο. Τα περιβάλλοντα πλούσια σε γλώσσες υποστηρίζουν τις αυξανόμενες δεξιότητες επικοινωνίας, οι οποίες είναι θεμελιώδεις για την παιδεία.
Στην ομάδα μας, η αλληλεπίδραση και η παρουσίαση δεδομένων με ποικίλους τρόπους διατρέχει όλα τα προγράμματα και η μάθηση συντελείται με διαδραστικό και πολυαισθητηριακό τρόπο. Εφ’ όσον η γλώσσα έχει εξ ορισμού διαθεματικό χαρακτήρα, έτσι και οι δραστηριότητες προφορικής επικοινωνίας, ανάγνωσης και γραφής συνδέονται με όλα τα θέματα που προσεγγίζονται.Το φύλλο εργασίας θα μπορούσε ίσως να είναι afterthought, όχι δραστηριότητα αυτούσια και αυτό μόνο όταν το παιδί είναι σε ηλικία που μπορεί να επωφεληθεί από αυτό.Η χρήση στείρων φύλλων εργασίας, και όχι υλικών, θέτει πολλά παιδιά σε κίνδυνο σχολικής αποτυχίας. Αυτό έχει συνέπειες για τα χρόνια που έρχονται.
Στους διαγωνισμούς PISA η Ελλάδα κατατάσσεται σε τρίτη σειρά από το τέλος, σύμφωνα με τα τελευταία αποτελέσματα (Δεκέμβριος 2019). Η πειστικότερη εξήγηση για τις κακές ελληνικές επιδόσεις οφείλονται στο ότι το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι επικεντρωμένο στην πρόσληψη εγκυκλοπαιδικών - ακαδημαϊκών γνώσεων και όχι στην ανάπτυξη κριτικής σκέψης και δεξιοτήτων για την επίλυση προβλημάτων της καθημερινής ζωής. Μάλιστα, σε πορίσματα ερευνών τονίζεται ιδιαίτερα ο σηµαντικός ρόλος που µπορεί να διαδραµατίσει το Νηπιαγωγείο στην πρόληψη της σχολικής αποτυχίας που στις µικρές ηλικίες συνδέεται κατά κύριο λόγο µε την έλλειψη εξοικείωσης του παιδιού µε εκφάνσεις της γλώσσας που έχουν σχέση µε το γραπτό λόγο.
Η πρόκλησή μας είναι να πείσουμε τους γονείς και εκπαιδευτικούς ότι σε ένα αναπτυξιακά κατάλληλο παιδαγωγικό πρόγραμμα τα παιδιά αποκτούν σημαντικές γνώσεις, δεξιότητες και συμπεριφορές που θα τους βοηθήσουν να πετύχουν στο σχολείο και αργότερα στη ζωή και ότι τα σχολεία πρέπει να γίνουν ζώνες με έμφαση στην καλλιέργεια αναπτυσσόμενων μυαλών και διασφάλισης μιας δια βίου αγάπης για τη μάθηση.
Φανή Φουρτούνη-Νηπιαγωγός
Υπεύθυνη ομάδας Νηπιαγωγείου